การคำนวณ CiteScore Percentile และการแบ่ง Quartile สำหรับการตีพิมพ์ในวารสารทางด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

การตีพิมพ์บทความวิจัยในวารสารวิชาการนานาชาติถือเป็นปัจจัยสำคัญที่สะท้อนถึงคุณภาพของผลงานวิจัย โดยเฉพาะในสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพซึ่งต้องอาศัยหลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อสนับสนุนการพัฒนาองค์ความรู้และการประยุกต์ใช้ในทางคลินิก การจัดอันดับคุณภาพวารสารจึงมีบทบาทสำคัญในการคัดเลือกแหล่งตีพิมพ์ที่เหมาะสม หนึ่งในเกณฑ์ที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางคือ CiteScore Percentile และการแบ่ง Quartile (Q1–Q4) ของฐานข้อมูล Scopus

หลักการของ CiteScore และ Percentile

CiteScore เป็นตัวชี้วัดที่ใช้จำนวนการอ้างอิง (citations) ต่อจำนวนบทความ (documents) ที่ตีพิมพ์ในวารสารภายในช่วงเวลา 4 ปีล่าสุด คำนวณได้จากสมการ

CiteScore =  จำนวนการอ้างอิง (Citations) ใน 4 ปีล่าสุด / จำนวนบทความ (Documents) ที่ตีพิมพ์ใน 4 ปีนั้น

เมื่อได้ค่า CiteScore แล้ว Scopus จะนำวารสารทั้งหมดในสาขาเดียวกันมาจัดเรียงตามลำดับ เพื่อหาค่า Percentile ของแต่ละวารสาร ซึ่งคำนวณได้จากสูตร

Percentile} = [(N - Rank + 1)/N] x 100

 โดยที่ N = จำนวนวารสารทั้งหมดในสาขา และ Rank = ลำดับของวารสาร (เรียงจากค่าสูงสุดไปต่ำสุด)

การแบ่ง Quartile (Q1–Q4)

หลังจากได้ Percentile แล้ว วารสารจะถูกแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มตามลำดับคุณภาพ

  • Q1: วารสารใน 25% แรก (Top 25%)
  • Q2: วารสารในช่วง 25–50%
  • Q3: วารสารในช่วง 50–75%
  • Q4: วารสารในช่วง 75–100%

อย่างไรก็ตาม การแบ่ง Quartile ของ Scopus ใช้วิธีการ แบ่งจำนวนวารสารออกเป็นสี่ส่วนเท่า ๆ กัน ไม่ได้อิงค่าตัวเลข Percentile ที่ 25, 50 และ 75 แบบตายตัว จึงทำให้วารสารที่มี Percentile ใกล้เคียง 60 ยังสามารถถูกจัดอยู่ใน Q2 ได้


 ตัวอย่างการคำนวณ

สมมติในสาขา Pharmacology มีวารสารทั้งหมด 200 เล่ม

  • วารสาร A อยู่ในลำดับที่ 82
  • แทนค่าในสูตร

Percentile = [(200 - 82 + 1)/200] x 100 = 59.5

ดังนั้น วารสาร A มี Percentile ประมาณ 59.5 ซึ่งอยู่ในกลุ่ม Q2 เพราะอยู่ในช่วงอันดับที่ 51–100 ของวารสารทั้งหมด

ความสำคัญต่อการตีพิมพ์ในวิทยาศาสตร์สุขภาพ

การเลือกวารสารที่มี CiteScore Percentile สูง และอยู่ใน Q1 หรือ Q2 มีความสำคัญต่อการยกระดับคุณภาพงานวิจัยในสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพดนื่องจาก

  1. เพิ่มความน่าเชื่อถือของผลการวิจัยต่อสังคมวิชาการ
  2. สนับสนุนการอ้างอิงและการเผยแพร่ต่อยอดในอนาคต
  3. สอดคล้องกับเกณฑ์การประเมินผลงานวิชาการและการเลื่อนตำแหน่งทางวิชาการ
  4. ช่วยให้นักวิจัยวางกลยุทธ์การเลือกวารสารที่เหมาะสมสำหรับบทความแต่ละประเภท

สรุป

CiteScore Percentile และการแบ่ง Quartile เช่นใน Scopus เป็นเครื่องมือสำคัญในการประเมินคุณภาพของวารสารวิชาการ การเข้าใจวิธีคำนวณและการตีความสามารถช่วยให้นักวิจัยด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพเลือกแหล่งตีพิมพ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนเพิ่มโอกาสในการเผยแพร่ผลงานสู่สังคมวิชาการระดับนานาชาติ

คู่มือการใช้งาน Scopus Quartile Predictor v1.4

ปลั๊กอินนี้ช่วยให้คณาจารย์ นักวิจัย และนักศึกษา สามารถ คาดการณ์ Percentile และ Quartile ของวารสาร ได้จาก 2 วิธีการ คือ

  1. กรอก จำนวนวารสาร (N) และลำดับของวารสาร (Rank)

  2. กรอก CiteScore ของวารสารหลาย ๆ ฉบับ และ CiteScore ของวารสารที่สนใจ เพื่อให้ระบบทำนายตำแหน่ง (Prediction Mode)

วิธีใช้งาน

โหมดที่ 1: คำนวณจาก Rank/Total

  1. กรอก จำนวนวารสารทั้งหมด (N) เช่น 200

  2. กรอก อันดับ (Rank) ของวารสาร เช่น 82

  3. เลือกสูตรคำนวณ (Toggle)

    • Rank เริ่มที่ 1: ((N − Rank + 1) / N) × 100

    • Rank เริ่มที่ 0: ((N − Rank) / N) × 100

  4. กด Calculate → ระบบจะแสดง Percentile และ Quartile (Q1–Q4) พร้อมแผนภูมิสี

โหมดที่ 2: CiteScore Prediction

  1. ในช่อง CiteScore values วางค่าของวารสารหลายฉบับ (คั่นด้วยเครื่องหมาย ,) เช่น 

    12.3, 10.5, 9.8, 8.0, 7.5, 6.2, 5.9

  2. ใส่ CiteScore ของวารสารที่สนใจ เช่น 9.2

  3. กด Predict from CiteScore

  4. ระบบจะทำการ เรียงลำดับ (จากมากไปน้อย) หาตำแหน่งของวารสาร และคำนวณ Rank, Percentile, และ Quartile พร้อมแสดงแผนภูมิสี

ผลลัพธ์ที่จะแสดง

  • Rank ของวารสาร

  • Percentile (0–100%)

  • Quartile (Q1, Q2, Q3, Q4)

  • กราฟแท่ง สีแบ่ง Quartile ชัดเจน พร้อมเส้นบอกตำแหน่งของวารสาร

ข้อควรระวัง

  • ผลการคำนวณนี้ เป็นการทดลองเชิงวิชาการ/เพื่อการศึกษา เท่านั้น ไม่ใช่ข้อมูล Quartile อย่างเป็นทางการของ Scopus

🔎 v1.4